Sài Gòn Centre, trước khi trở thành Takashimaya, sở hữu một chuỗi cà-phê và bánh ngọt rất ngon. Ồn ào, nhộn nhịp thì có Highland; sành điệu thì có Terrace hay muốn yên tĩnh thì đi thang máy lên lầu một, cũng có một quán cà-phê đẹp mắt. Nhưng chúng tôi không bao giờ ngồi đó. Tôi và nghệ sỹ Kim Xuân gặp nhau lần đầu tiên tại cà-phê Paris Deli, cách đây cũng nhiều năm về trước. Lần nào cũng vậy, cũng cà-phê và bánh, lần nào cũng Paris Deli và lần nào cũng là cái bàn đối diện quầy bánh. Tôi không biết tại sao chị Kim Xuân thích, riêng tôi thì đó là cơ hội tuyệt vời để ngửi thấy mùi cà-phê thơm nứt mũi. Đó là hoàn cảnh ra đời của bài báo trên tạp chí Thế Giới Văn Hoá năm 2008 có tựa đề: Người đàn bà trong nhung lụa.
Cách đây vài tháng, chúng tôi có dịp gặp lại nhau trên sóng…điện thoại, chính xác hơn là Facebook Messenger. Chị vẫn nhớ và nhắc đến tựa đề bài báo đó, vì chị thích cách tôi gọi chị như vậy. Ngày đó, chị nói chuyện nhẹ nhàng, từ tốn và mượt như nhung nên về văn phòng tôi chọn ngay tựa đề bài viết thật dễ dàng; phần thì chị rất hiếm khi có/hay gặp phải thị phi nào đáng kể trên con đường làm nghệ thuật. Kim Xuân cứ thế mà đi trên con đường mượt mà mà mình đã chọn. Ngày nay, chị vẫn vậy, vẫn nhẹ nhàng, vẫn từ tốn nhưng tôi có thể cảm nhận được nhiều niềm hứng khởi hơn, trong giọng nói, hơi thở…từ bên kia đường tín hiệu. Vào những ngày cuối cùng của năm 2019, có lẽ, không ai phù hợp hơn để trò chuyện bằng nữ nghệ sỹ Kim Xuân.
–theSAIGON8: Thật tiếc là không thể thu xếp gặp chị trong những lần chị đến Hoa Kỳ thời gian gần đây. Nhưng cũng chúc mừng chị đã được bình chọn và nhận giải thưởng Nữ diễn viên xuất sắc nhất tại VietFilm Festival với vai diễn trong bộ phim Có Căn Nhà Nằm Nghe Nắng Mưa – Like an Old House (đạo diễn Mai Thế Hiệp).
-Kim Xuân: Cảm ơn em. Em nhắc tôi mới nhớ là thời gian gần đây tôi đến Mỹ nhiều hơn những năm trước vì công việc và cũng có du lịch nữa. Sau khi tham dự Vietfilm Fest để gới thiệu phim của Mai Thế Hiệp đến với kiều bào thì tôi có quay lại Mỹ cùng với có em gái để dự lễ tốt nghiệp đại học của người cháu. Nước Mỹ quá rộng lớn và có quá nhiều điều để học hỏi, khám phá. Năm nay đến Mỹ, tôi đã đi được 6 tiểu bang từ lên núi tham quan Red Mountain ởtiểu bang Colorado cho đến xuống biển Florida, đi câu cá, đi “tận hưởng” cái nóng bức của rừng nhiệt đới… Ôi! Đủ kiểu hết! Tôi đi New York gặp ngay những ngày bão, nhưng cũng chụp lại một tấm hình đứng giữa cầu Brooklyn làm kỷ niệm, dù cả người ướt sũng sau đó. Washington D.C cũng có ghé, và các thành phố Sacramento, thung lũng hoa vàng San Jose, và cả San Francisco của tiểu bang California nữa. Mỗi một nơi lại làm một “sàng” kinh nghiệm và những câu chuyện thú vị.
–theSAIGON8: Em nghĩ đó là những kinh nghiệm quý trong cuộc sống lẫn nghề nghiệp của chị. Dường như chị ít đến Mỹ để đi…show như nhiều nghệ sỹ Việt Nam vẫn đang làm.
-Kim Xuân: Tôi nghĩ lý do đầu tiên là mình không diễn tấu hài hoặc không thuộc một nhóm hài kịch nào đó nhưng một số nghệ sỹ khác nên không có điều kiện để đi lưu diễn. Cũng có một vài lời mời diễn kịch bên Mỹ nhưng tôi lại bận việc nên rồi thôi. Thú thật, tôi thích đi Mỹ diễn nhưng đi cùng với sân khấu Idecaf. Ví dụ như Thành Lộc Tour in America của nghệ sỹ Thành Lộc rất thành công với những lần lưu diễn trước đây ởMỹ chẳng hạn. Lộc không chạy show mà mang kịch mục ởIdecaf sang trình diễn cho bà con ởhải ngoại xem cùng với tất cả các ê-kíp của sân khấu Idecaf. Quá hay! Đi hẳn một vở kịch dài để mọi người thấy được kịch nghệ của mình hiện đang phát triển như thế nào. Diễn casino để cho mọi người vui, thoải mái thì không thể định hình mục đích đó được. Mà nói thật là tôi không thật sự cảm thấy thoải mái khi diễn trong casino. Nhưng tôi không hề có ý chê bai hoạt động nghệ thuật của những nghệ sỹ khác. Bất kỳ ai cũng có quyền định hướng cho nghề nghiệp của mình và tôi cũng vậy.
–theSAIGON8: Chị vẫn “mượt mà” nhưng mười mấy năm trước, không thay đổi. Nói thì nói vậy thôi chứ em biết sự kiêu hãnh trong nghề nghiệp của chị là rất lớn!
-Kim Xuân: Nếu mình mệt mỏi với nghề của mình quá thì ai sẽ là người đốt lửa để đánh thức trái tim khán giả? Nếu không hết lòng nghĩ cho nghề nghiệp của mình thì làm sao để khán giả đến xem kịch với tâm thế: Tôi đến đây và tôi muốn sống với cảm xúc của mình. Các vị hãy diễn xuất cho tinh tế vào. Làm chúng tôi khóc-cười trong vài tiếng đồng hồ ngắn ngủi đi. Trong giới nghệ thuật, không phải mình tôi nghĩ như vậy mà lửa nghề của anh em nghệ sỹ của thế hệ tôi và các em sau này vẫn luôn cháy. Nhưng tôi buồn vì hiện nay, hạ tầng cơ sở, kỹ thuật, mỹ thuật, nâng cấp nhà hát không thể đáp ứng được với những nhu cầu lớn hơn. Gần đây, tôi được đạo diễn Leon Quang Lê rủ đi xem một vở kịch của Broadway nhưng tiếc là tôi không thu xếp được. Tôi luôn mong ước một ngày nào đó, chúng ta sẽ làm được những vở kịch duy mĩ cao như các nước bạn.
(Nghệ sỹ Kim Xuân cùng ca sỹ Hồ Ngọc Hà và ca sỹ Quang Linh xuất hiện với vai trò giám của của chương trình Gương Mặt Thân Quen 2019 trên sóng VTV3)
-theSAIGON8: Em nghĩ đó là cả một chặng đường dài phía trước. Còn trước mắt, xin chúc mừng chị với danh hiệu Nghệ sỹ nhân dân.
-Kim Xuân: Người nghệ sỹ, với bất kỳ một danh hiệu nào, hay không có danh hiệu nào, thì họ cũng là những con người góp sức làm đẹp cho đời. Danh hiệu là động lực để tôi tiếp tục cố gắng và hoàn thiện chính mình trên tôn chỉ đó. Suy cho cùng thì một người nghệ sỹ nhân dân hay ưu tú hay chân chính hay danh hiệu gì đi chăng nữa thì trước hết, phải làm một người làm nghề tử tế và cũng phải sống cho tử tế.
-theSAIGON8: Nhân chị nhắc về chữ “sống” thì em cũng phải thắc mắc về căn nhà vườn xanh mướt và rộng lớn chị vừa hoàn thành ở Củ Chi.
-Kim Xuân: Miếng đất đó là chúng tôi mua cho ngoại (thân mẫu nghệ sỹ Kim Xuân), nhưng ngoại mất rồi nên thôi, xây lên để các chị em gái trong nhà còn có nơi tề tựu lại với nhau. Bất kỳ gia đình nào em út hai bên muốn nghĩ dưỡng thì về đây chơi.
Sống ở ngoại thành đúng là không khí quá trong lành. Tôi mê nhất trong khuôn viên này là thảm cỏ xanh mướt. Nhiều khi đi làm mệt quá, tôi nhờ ông xã chở về đó nghỉ ngơi. Buổi sáng ngủ dậy, chim sẻ ở đâu bay tới năm mươi, sáu mươi con sà xuống kiếm ăn. Đời người cũng chỉ mong ung dung tự tại, bay trên bầu trời tự do như mấy con chim sẻ thôi. Đúng không, em?
-theSAIGON8: Em nghĩ đời người cũng sẽ hạnh phúc khi mình được sống và thăng hoa với chính công việc mình yêu thích.
-Kim Xuân: Đúng vậy. Ở tuổi này, vẫn còn sức để theo, để sống với nghề là quá mãn nguyện. Hiện nay, tôi vừa hoàn thành xong phim nhựa Hoa hậu bất đắt dĩ, đóng vai vợ-chồng với nghệ sỹ Hữu Châu. Còn sân khấu thì gần đây tôi tham gia nhiều ởdiễn tại sân khấu Idecaf với Thành Lộc lắm. Thành Lộc và Hữu Châu là những người bạn diễn tuyệt vời.
(Hai đại sứ áo dài của Việt Nam: nghệ sỹ Thành Lộc và Kim Xuân tại lễ trao giải Ngôi Sao Xanh 2019 vừa qua.)
-theSAIGON8: Và chị còn có một gia đình nhỏ tuyệt vời và một ông xã cũng tuyệt vời không kém nhưng em thấy hơi khó tính một chút thì phải? Em vẫn nhớ nhiều năm trước, em thấy anh ngồi trên chiếc xe gắn máy đợi chị đi diễn ra để chở chị về. Một hình ảnh quá đẹp.
-Kim Xuân: Xưa giờ tính ổng hơi nghiêm nhưng bên trong tâm hồn thì hiền lành lắm. Em đang nói chuyện với chị giờ này là chị đang ở trường quay, bối cảnh là lầu 1 của một bệnh viện ở quận Bình Tân. Ổng đang ngồi ở dưới sảnh đợi. Tới giờ cơm các cháu xuống mời ăn cơm nhưng ổng không chịu vô. Ổng ngồi chờ vì ổng không muốn làm phiền mọi người thôi em. Hiểu và nhường-nhịn nhau trong đời sống gia đình cũng là cách để duy trì hạnh phúc và sống với nhau dài lâu hơn đó em. Thôi bây giờ chắc chị phải quay tiếp. Hẹn một dịp khác mình nói chuyện nhiều hơn. Nhớ giữ gìn sức khoẻ.
-theSAIGON8: Cảm ơn chị và xin chúc mừng một năm 2019 nhiều niềm vui, thành công trong con đường nghệ thuật của chị. Em vẫn thích chị vì chị vẫn luôn “”mượt mà” nhưng đã từng, của mười mấy năm về trước.
(NSND Kim Xuân và những giây phút thảnh thơi bên cháu nội)
J.N phỏng vấn độc quyền.
